Yeni bir fikir üretirken her birimizin farklı yöntemleri vardır. Aklımıza bir fikir geldiğinde beynimizden onunla bağlantılı bir çok sözcük ve düşünceler adeta fışkırmaya başlar. Zincirin başlangıcı gibi sonra o alt düşüncelerden de binlerce başka düşünce türetilir. Aklımızdan geçen tüm bu düşünceleri geleneksel not alma tekniğiyle oluşturduğumuzda beynimizin görsel kısmını kullanmasına hiç izin vermiyoruz. Zihnin renk algısı şekiller vs. gibi becerilerinden çok az yararlanıyoruz. Yaratıcılığın temel araçlarından biridir renk, tek renkli notlar sıkıcıdır. Bulmak istediğiniz bir şeyi uzun uzun yazılmış notların arasında kolayca bulamazsınız, içinde kaybolursunuz. Klasik not alma tekniğinin iki dezavantajı var; beynimizin yeteneklerinin tamamını ve yaratıcılığın en önemli unsuru olan rengi kullanmaz.
Daha önceki ‘Yaratıcılık Doğuştan Gelmez, Geliştirilir‘ başlıklı yazımızda da bol bol karalamalar yapın, bir semineri dinlerken not almak yerine şemalar çizin, bu yaratıcılık için çok daha faydalı diye bahsetmiştik. İnsan beyni üzerinde yapılan çalışmalar zihin haritası yönteminin zihnimizin sağ ve sol kısımlarının ikisini birden çalıştırdığını söylüyor. Olguları yazı karakterleri ile simgelemenin ötesine geçip onları canlandırmamızı ve sağ beyni daha aktif kullanmamızı sağlıyor. Zihin haritasını nasıl oluşturacağınız, nerelerde kullanacağınız hakkında bilgileri bu yazımızda sizlere örneklerle beraber vereceğiz.
En basit şekliyle mind mapping oluşturmak için ihtiyacınız olan şeyler kağıt ve renkli kalemlerdir. Bu yöntemi her yerde kullanabilirsiniz, evde, vapurda, seminerde veya ders dinlerken. Nerede ihtiyacınız varsa bu yöntemi kullanarak yaratıcığınızı geliştirmek çok kolay.
Zihin Haritası Kullanmak Size Neler Sağlar?
Zihin haritaları bir not alma ve aynı zamanda yaratıcı düşünme tekniğidir. Notlarınızı yaratıcı bir şekilde alarak aklınızda kalmasını, daha kolay hatırlamanızı ve çok daha iyi anlamanızı sağlar. Zihin haritasının ana fikirinde görüntü vardır. Şekiller ve görseller hafızanızda daha kalıcı olurlar. Oluşturduğunuz şekillerin her biri dallara ayrılır ve bu dallar ana fikir için farklı anlamlar ve konular yaratır. Bu dallar birbiriyle bağlanırken aslında bağlanan düşüncelerdir.
Zihin haritaları merkezden dışarı doğru ilerledikçe sizin düşünceleriniz de aynı şekilde ilerler ve bir süre sonra zihniniz açılır. Bu sayede daha yaratıcı düşünmeye başlarsınız ve hayal gücünüz gittikçe genişler.
Min map zihninizle beraber çalışır ve düşünceler arasındaki bağlantıları kurmanıza yardımcı olur. Haritaya eklediğiniz her yeni dal bir önceki ile bağlantılıdır ve çizdiğiniz bu harita nasıl düşündüğünüzün bir görsel yansımasıdır aslında. Şehir haritalarında olduğu gibi ana noktaya odaklanmayı sağlayarak, bağlantı kurma yolu ile sizi sonuca doğru götürür.
Bu teknik diğer tekniklerden farklı olarak kişiye zaman kazandıran da bir yöntemdir. Aslında önceden beri var olan bu tekniğin farklı bir türü olan karar ağacını yazılım uzmanları ve sistem geliştiricileri kullanıyormuş. Yöntemin yeniden keşfedilmesi Tony Buzan tarafından olmuş. İnsanların bu tekniği kullandığında ders planlama, ders çalışma, problem çözme, özet çıkarma ve sunum-konuşma hazırlama gibi konularda çok daha başarılı oldukları görülmüş. Mind-map oluştururken renkleri şekilleri çizimleri sembolleri dilediğiniz gibi kullanabilirsiniz. Herhangi bir kısıtlama yok. İşin konusu yada ana fikir sayfanın en ortasında olur.
Kısaca zihin haritaları hatırlama gücünüzü arttırır. Beyninizi ve yaratıcılığınızı uyandırır, size zaman kazandırır. Kısıtlayıcı değildir sonradan eklemeler ve düzeltmeler yaparak değiştirebilirsiniz.
Zihin Haritasını Hangi Durumlarda Kullanabilirim?
Beyin fırtınası da yaratıcı düşünme yöntemlerinden biridir ve zihin haritası ile birleştirildiğinde tartışmasız çok daha etkilidir. Beyin fırtınası sırasında ortaya çıkan fikirleri zihin haritası yöntemi ile birbirlerine bağlayıp birleştirebilirsiniz. Çok iyi bir yol gösterici olur ve sonuca ulaşmanız daha kolay olur.
Günlük rutin işlerinizde, iş veya okulla ilgili haftalık planlamalar yaparken de bu yöntemi kullanabilirsiniz. Orta ve uzun vadeli hedeflerinizde de yine aynı şekilde yararlı olacaktır.Ana hedefinizi merkezde tutup sonra alt hedefleri çıkararak birbiriyle bağlantı kurarak nasıl bir yol izleyeceğinizi görebilirsiniz.
Toplantı hazırlıklarında, toplantıya girmeden önce üzerinde konuşacağınız konuyu bu yöntemle belirleyebilir, anlatacaklarınızı tek sayfada görselleştirebilirsiniz.
Not tutma ve raporlamalarınızda da yine aynı şekilde zihin haritası yöntemini kullanabilirsiniz.
Zihin Haritası Nasıl Oluşturulur?
Öncelikle kağıdınızı yatay bir şekilde kullanın ki ihtiyacınız olan boş alanları sağlayın. Kağıdın en ortasında konu başlığını büyük harflerle yazın ve size onu çağrıştıracak bir simge ya da resim çizin. Çizdiğiniz simgenin size ne çağrıştırdığı önemlidir.
Daha sonra saat 1 yönüne doğru ilk dalınızı çizin ve anahtar kelimeyi yazın yada şeklini çizin. Dalları oluşturmaya saat yönünde devam edin.Gerekli gördüğünüzde başlıkların altına onu en güzel ifade edecek şekli sembolü vb. çizin. Dalları çizerken de farklı renkler kullanmaya özen gösterin.
Sonra oluşturduğunuz bu kolların altına hangilerine gerekiyorsa alt başlıklar açarak detaylandırın, destekleyici başlıklar atın yada şekiller çizin. Haritanızı mutlaka sembollerle desteklemeye çalışın bu beynin sağ kısmı için ve hafızanız için önemlidir.
Son olarak haritanızın tümünü inceleyerek alt başlıkları birbirleri ile ilişkilendirin. Tüm başlıkları gözden geçirin değiştirme veya ekleme yapabilirsiniz. Birbiri ile ilişkilendirdiklerinize farklı bir işaret koyun veya aynı renkleri kullanın.
Aslında bu yöntemi kullanmaya başladıktan sonra kendinize göre bir dil oluşturacaksınız ve alışkanlık haline gelecek. Zihin haritası olaylara genel bir bakış açısı kazanmanıza yardımcı olacak. Yaratıcılığınızı özgür kılmanın bir çok yolu var bu yöntemle hem bunu başaracaksınız hem de işlerinizi kolaylaştıracaksınız.