Zaman Kapsülü: İçinde sizin olmadığınız bir dünyaya mesaj göndermek

Kendi hayatının sınırları dışına taşmak insanoğlunun her zaman en büyük tutkularından biri olmuştur. İletişimin bugüne kıyasla çok daha sınırlı olduğu dönemlerde insanların bu cezbedici amaca ulaşmak için buldukları bir yöntemden söz edeceğiz. Zaman kapsülleri. Tarihte insanların başka zamanlara hatta bazen başka gezegenlere iletmek istedikleri mesajları taşıyan küçük kutuları sizin için derledik. Muhtemelen bugün bildiklerimizden çok daha fazlası zaman içinde kaybolup gitti. Onların hayalini ise siz meraklıların hayal gücüne bırakalım.

İçine hazırlandığı zamana ait eşyalar konulan zaman kapsülünün amacı, ileride kapsülü bulacak olan kişi veya kişilerle iletişime geçmek ya da bazen arkeologlara, tarihçilere ve antropologlara bir mesaj iletmek olabiliyor. Bazı zaman kapsülleri, belirli bir zaman sonra açılmak üzere bilinen bir yere yerleştirilirken, bazıları da bulacak kişi veya kişiler tarafından bulunduğu an açılması için saklanıyor.

1900 yılında Amerika’nın Detroit şehrinde Belediye Başkanı olarak görev yapan William Maybury tarafından 100 yıl sonra açılmak üzere hazırlanan zaman kapsülü, ilk örnekler arasında yer alıyor. Bu kapsülün içine, hazırlandığı dönemin günlük yaşamını yansıtan fotoğraflar ile birlikte Belediye Başkanı tarafından açılacağı dönemin Detroit Belediye Başkanı’na yazılan bir mektup konulmuş. Bu zaman kapsülü 2000 yılında bir tören ile açıldı.

Aynı zamanda uzaya da zaman kapsülleri gönderilebiliyor. Zamanında Pioneer ve Voyager uydularının içerilerine de zaman kapsülleri yerleştirildiği biliniyor. Bu kapsüllerin, seyahatlerini uzun sürede tamamlayıp dönmeleri uzun yıllar alacağı için yeryüzündeki kapsüllere göre uzun süre sonrasına mesaj taşıması hedefleniyor.

Çoğu tarihçi, bugüne dek açılan zaman kapsüllerinin hazırlandıkları dönemin yaşamı hakkında bilgi vermekten çok uzak olduğunu savunuyor. Bundan dolayı da zaman kapsülü hazırlarken, gelecekteki tarihçilere yarar sağlaması için zaman kapsülünün içine; günlük yaşamı yansıtan eşya, belge ve fotoğraflar konulması gerekiyor. Ayrıca zaman kapsüllerinin içine CD, DVD benzeri teknolojik medyaların konulmasının anlamsız olduğu da vurgulanıyor. Zaman kapsüllerinin açıldığı zamanlarda bu medyaları okuyacak aletler bulunmayacağı için geleceğe mesaj gönderme bu gibi yöntemlerle yapılmaması gerektiği söyleniyor.

Zaman kapsülü hazırlamak bizden sonra gelecek olan nesillere bilgi aktarmak ve onlarla iletişime geçmek için kullanılacak güzel yöntemler arasında bulunuyor. Dilerseniz torunlarınızın torunlarına bu yöntemle mektuplar yazıp bırakabilirsiniz. Hadi, gelin biraz da zaman kapsülünü daha detaylı inceleyelim.

Bazı insanlara göre Güney Amerika’da ve Mısır’da yer alan dev piramitler devasa birer zaman kapsülü… Ve bu devasa büyüklükteki piramitlerin, ait oldukları uygarlıkları sonraki kuşaklara aktarabilmeleri için yapıldığı düşünülüyor. Özellikle içinde barındırdıkları bilgi henüz açığa çıkmamış.

Resmi tarihe göre de ünlü elektrik devi Westinhouse’un kurucusu olarak bilinen Bay Westinghouse, New York’ta 1939 senesinde gündelik hayata ait olan sıradan nesneleri gömdürmeye başlamış. Daha sonraları ise 1964 senesinde ikinci Westinghouse zaman kapsülü, benzersiz bir mimari yapı içinde Demoklas’in kılıcı gibi yer üstünde asılı bir sistemle inşa edilmiş.

Çok eskiden zaman bombası olarak bilinen bu kapsüllere, barışçıl dönemlerin gelmesiyle birlikte zaman kapsülü denmeye başlanmış. Daha sonraları da dünyadaki tüm zaman kapsülcülerini bir araya getirmek için bir database çalışmasına başlanmış.

Zaman kapsülleri, bizi geçmiş dönemlerde yaşayan insanların yaşadıkları zamana götürebilir. Belki de onların deneyimlerine bu şekilde daha yakından tanık olabilme şansı bulabiliriz. Kullandıkları eşyalara dokunabilir, onların yazdıklarını okuyabilir, fotoğraflarına bakabilir ya da onların dönemlerine ait kıyafetleri görebiliriz. Bu da bize onların yaşadıkları çağı yakında hissetme fırsatı sunabilir.

Peki, bu zaman kapsüllerini en iyi örnekleri neler hiç merak ettiniz mi? Gelin bu kapsüllerin en iyi sekiz örneğine birlikte bakalım.

Beyaz Saray ekibince hazırlanan ve nesneler, fikirler ve Amerikan halkının başarılarını anlatan cisimlerle beraber 2000 senesinde, 2100’de açılmak üzere gömülen zaman kapsülü. Bu kapsülün içinde; Ray Charles’ın gözlüğünden Neil Armstrong’un aya iniş yaptığı gözlüğe kadar geniş bir koleksiyon yer alıyor.

Star Wras ekibi, 1997 yılında filmle ilgili bazı nesnelerin yer aldığı düşünülen bir zaman kapsülü tasarladı ve bunu Usta Yoda heykeli olan Skywalker Ranch’e gömdüler. Bu kapsül için bir açılış tarihi vermeyen George Lucas, bu kapsülün gömüldüğü günden 2000 yıl sonra burayı kazabilecek arkeolog için iyi bir hediye olacağını belirtti.

MIT’de bulunan öğrenciler ve araştırmacılar, 1957 yılında 2957’de açılmak üzere bir zaman kapsülü yaptılar. İçine ise; 1957 yılına ait bozuk paradan gazete kupürlerine, penisilinden elektronik parçalara kadar pek çok eşya yerleştirdiler. Bu zaman kapsülünü de okulun arazisine gömdüler. Geçtiğimiz yıllarda okul yönetiminin kararı ile bu arazide bir okul binası yapılmaya başlandı ve inşaat işçileri yanlışlıkla bu zaman kapsülünü kırdı. Bu olayın ardından okul yönetimi, bu kapsülü onardı ve yeniden araziye gömülmesine karar verdi.

Amerika’nın Nebraska eyaletinde ünlü olan Harold Keith Davidson, 1975 yılında hayatın nasıl olduğunu torunlarına gösterebilmek için bir zaman kapsülü yaptı. 45 ton ağırlığındaki bir kasanın içine pek çok nesne yerleştirdi. Bu zaman kapsülünü hazırlarken kızı da yanındaydı. Söylenilenlere göre bu kapsülün içinde; bikiniden ayakkabıya kadar 5000 adet eşya bulunuyormuş. Kızı ise, bu dev kasanın içinde bir adet hiç kullanılmamış Chevy Vega marka araba olduğunu söylüyor.

1958’de bir akıl hastanesi restore edilirken, burada çalışanlar bir kutu buldular. Bu kutuda, hastanenin ilk yapıldığı yıllarda çalışan psikiyatristlerin gelecekteki bilim insanlarına ilettikleri bir mesaj ve bazı belgeler bulunuyordu. Mesajda yer alan cümlelerden biri şu şekilde; “Yalnızca siz, gelecekteki bilim insanları; akıl hastalıklarını tedavi etmekte ne kadar ilerlediğimizi bilebilirsiniz.”

1967 senesinde Helyum elementinin bulunmasının 100. yılı olması sebebiyle, Amerikan’ın Teksas eyaletinde bir anıt dikildi. Bu anıtın içinde farklı yıllarda açılması için 4 adet zaman kapsülü yer alıyordu. Her birinin içindede kitaplar, dokümanlar ve 1968 senesindeki hayatı anlatan pek çok nesne vardı. Bunlardan ilki 25 yıl sonra, 1993 yılında açıldı. Diğerleri ise 50, 100 ve 1000 yıl sonra açılmak üzere bekletiliyor. 1000 yıl sonra açılacak zaman kapsülünün içinde ise 1967’de açılmış 10 dolarlık bir banka hesabı var. Bu para 2067’de, faiziyle birlikte 1.3 milyar dolar ediyor olacak. Düşününce insana gerçekten ilgi çekici geliyor.

Amerika’da yaşayan Madame de Florian, 1942 senesinde Nazi işgali sebebiyle Paris’te bulunan evini terk etmek zorunda kalıyor. Yaşamı boyunca da eski evine dönemeyen Madame de Florian, 2010 yılında vefat ediyor. Vefatının ardından ailesi, Paris’te bulunan evinin kirasını 70 yıl boyunca ödediğini ve bu evi terk ettiği günden beri hiç kimsenin elinin değmediğini fark etti. Evin içinde milyon dolarlık sanat eserlerinden tutun da tuhaf eşyalara kadar pek çok eşya bulunuyordu.

Yıllardır, Boston – Massachusetts’te yer alan valilik binasının tepesindeki altın kaplama aslan heykelinin içinde bir zaman kapsülü olduğu söyleniyor. Rivayete göre; 1901 yılında yerleştirildiği düşünülen nesnelerin bir şehir efsanesinden öteye geçmediği de belirtiliyor. 2014 yılının Ekim ayında renovasyon için indirilen aslan heykeli için bu söylentilerin doğru olup olmadığı araştırıldı. Heykel, fiber optik kameralarla tarandı. Bu araştırmanın sonunda, altın aslanın kafasının arka kısmında bir kutu bulundu. Heykele zarar vermeden çıkarılan bu kutunun içinde; o güne dair pek çok gazete kupürü, fotoğraf, kitap ve daha önceki orijinal tahta aslan heykelinin yapıldığı odunundan bir parça vardı.

Şimdi herkes iş başına! Biz de geleceğimize bir şeyler bırakalım. Yer altı suları yıpratıcı olup, iç içe ağzı çok iyi kapatılmış plastik torbalar daha dayanıklı. Eğer dışı çelik olan bir kutu seçerseniz de fiziksel şartlara iyi dayanabilir. Kutu hazırsa içine ne koyacağımıza geldi sıra.

Öncelikle bu zaman kapsülünü kimin yaptığının anlaşılması için adınızı yazmalısınız. Sonrasında fotoğrafınızı koyup, adresinizi ve sizi bulmalarını isteyip istemediğinizi belirtmelisiniz.

Gelelim, zaman kapsülü içine neler koymanız gerektiğine. İşre size bazı fikirler;

• En sevdiğiniz CD, DVD vb
• Günlük gazetelerden, dergilerden örnekler
• Sinema bileti
• En sevdiğiniz sitelerin, uygulamaların adları
• Günlük TV akışı
• Eski cep telefonunuz
• İlerde olacağınızı düşündüğünüz şeyleri
• Gelecekle ilgili tahminlerinizi
• Bozuk para örneklerini
• Bir süpermarket alışveriş fişini
• Oyuncak arabaları
• Boş karton süt kutusu
• Piyasanın en iddialı diş fırçasını
• Karakalem akmaz, bozulmaz
• Çok paranız varsa bir cep telefonu
• Olta balıkçılık malzemesi
• Anayasa (Gelecekteki yasalarla kıyaslamaları için)
• Gelecektekilerin dilin ne kadar değiştiğini görmesi için bir sözlük
• İleride sizi klonlamalarını istiyorsanız biraz saçınızı
• Yaşadığınız döneme ait fotoğrafları