Ender karşılaşılan hobilerden bir diğeri ile karşınızdayız. Dünyada örneklerine nadir olarak rastlanan, ustalarının sayısı da birkaç kişiyi geçmeyen bir sanat dalından bahsediyoruz. Kurşun kalemin ucuna işlenmiş minyatür helkelciklerin hikayesini, bu alanda ustalaşma yolunda ilerleyen Recep Alçamlı anlattı. Biz merak edip sorduk, o cevapladı.
Merhaba! Sizi biraz tanıyabilir miyiz?
1991 yılında Mersin’de doğdum. İki kardeşten küçük olanıyım. İlkokul, ortaokul ve liseyi Mersin’de tamamladım. Çocukluğum hep şehir merkezinde geçti. Halk oyunları ve gitar kursları aldım. Fırat Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nü kazandıktan sonra, Elazığ’a geldim.
Bize biraz sanatınızı anlatabilir misiniz?
Dünya genelinde bu sanatla ilgilenen kişi sayısı aşağı yukarı ancak iki elin parmak sayısı kadar olduğu için henüz bir isim koyulmamış, ama ben kullanılan madde sebebiyle grafit işleme diyorum.
Grafit işlemede kurşun kalemin ağaç kısmı yontularak, içindeki grafit kısmı dışarıya çıkartılır. Bu grafit minik kesici aletlerle şekillendirilir ve heykel haline getirilir.
Kurşun kalemin ucundan heykeller yaratma fikri nereden aklınıza geldi? Grafit işleme sanatına nasıl başladınız?
Canımın sıkkın olduğu bir akşam masamda duran maket bıçağıyla durmadan elimdeki kurşun kalemi açıyordum. Kalem epeyce küçülmüştü. Azar azar grafit kısmını kırıyordum ama kafam tamamen canımın sıkkın olduğu konudaydı. Sonra kaleme odaklandığımda grafite güzel şekil verilebildiğini farkettim. Böylece kafamdaki konudan kurtulup kaleme odaklanmaya başladım. Kafamı dağıtmada çok iyi işe yarıyordu. Bu şekilde başlamış oldum.
Grafit işleme becerisini kazanmak için herhangi bir eğitim aldınız mı? Yoksa, deneme yanılma yoluyla kendinizi geliştirerek mi ustalaştınız?
Hayır, herhangi bir eğitim almadım. İstek ve istikrarla bu seviyeye geldim. Sayısız başarısızlığa rağmen çalışmaya devam ettikçe insan o konu üzerinde gelişiyor. Gelişimimin ruh ve fiziki sağlığım el verdiği sürece devam etmesini ümit ediyorum.
Yani, bu sizin hobiniz diyebilir miyiz?
Evet, grafit işleme benim hobim.
Grafit işleme hayatınıza girdikten sonra kendinizde ne gibi değişiklikler farkettiniz?
Grafit işlemenin benim meditasyonum olduğunu farkettim. Rahatlamamı sağlıyor. Kafamdaki olumsuzluklardan kurtuluyorum. Kalp atışımın yavaşladığını, nabzımın düştüğünü hissediyorum grafit işlerken.
Aslında minyatür heykelcikler oluşturmak için pek çok malzeme var. Sizin kurşun kalemi tercih etmenizin nedeni nedir?
Başlangıcı tesadüfi oldu ama sonralarda farklı anlamlar yükledim ve önem verdim. Kurşun kalemler bir şekilde bitene kadar elden ele dolaşır. Aşkı, hüznü, acıyı dökerler kağıda veya herhangi bir yere. Küçülüp kullanılmayacak boyuta gelene kadar nice duyguları ifade etmekte araç olurlar. Farklı kişilerden, farklı hayatlardan ve birbirlerinden habersiz anıları dile getirirler. Bunları düşündükçe kurşun kalemde çalışma konusunda ısrarcı oldum.
Neden kocaman heykeller değil de, minyatür figürler?
Figürleri minyatür olarak çalışmayı tercih etmemin sebebi, sıradanlıktan uzaklaşmak ve her birimiz kocaman evrende çok küçük yer kapladığımız halde, büyük hayatlar yaşadığımızı düşünmemiz kanısı. Aynı şekilde küçük heykellere büyük hayatlar vermek, anlam yüklemek bana keyif veriyor.
Yaratacağınız figürleri nasıl belirliyorsunuz? Nelerden ilham alıyorsunuz?
Geçmişten bugüne tarihi süreçlerde yer alan objeler ve bugünün toplumunda derin izler veya etkiler bırakan olaylar bana esin kaynağı oluyor. Ayrıca doğada bulunan canlı veya cansız objeler ile insani duygular da birer esin kaynağı. Bu esin kaynaklarımı, hayal gücüm ile birleştirerek geliştiriyorum. Ortaya kendime özgü figürler, minik grafit heykeller çıkıyor.
Özel malzemeler kullandığınız oluyor mu? Yoksa eserlerinizde gördüklerimiz bildiğimiz kurşun kalemler mi?
Kullandığım kalemler, normal bildiğimiz kurşun kalemler, boya kalemleri. Bazen marangoz kalemi olarak adlandırılan grafiti birkaç milimetre daha büyük olan kurşun kalem tiplerini kullanıyorum. Çalıştığım kompozisyona göre kalem tipi değişiyor.
Bir eseri tamamlamak ne kadar zamanınızı alıyor?
Yapmaya çalıştığım figüre göre değişiyor. Birkaç günde bitirebildiğim figürler de oluyor. Aylar süren figürler de oluyor. Tek oturuşta iki üç saat çalışabiliyorum. Sonra gözlerim yoruluyor, ara veriyorum. Ruh halime göre ertesi günlere kalabiliyor veya dinlendikten sonra devam ediyorum.
Sosyal sorumluluk projeleri için de eserler üretiyorsunuz. Birkaçından bahseder misiniz?
Toplumda farkındalık yaratmak için kendimi de sorumlu hissettiğim sosyal sorumluluk çalışmalarım mevcut. Örneğin; ”Kadını Meta Olarak Gören Zihniyet” i anlatan çıplak kadın figürüm. Son yıllarda hızla artan boşanmalar, yozlaşan ve çöken ailelerin artmasıyla birlikte kadına şiddetin arttığı görülüyor. ”Kadını Meta Olarak Gören Zihniyet” bu tatsız gidişata dikkat çekmek için yaptığım bir çalışma.
Tüm dünyadaki ve özellikle son yıllarda Ortadoğu’da başta kadınları, çocukları yerle bir eden, yaşam alanlarını kan gölüne çeviren savaşlara bir dur demek için yaptığım “Barış” figürüm de var. Engelli insanların sorunlarına dikkat çekmek, engelsiz bir dünya amacıyla yaptığım ”Tekerlekli Sandalye” fügürüm de diğer örneklerden biri. Soma faciası anısına yapmış olduğum bir maden figürüm var. Son olarak da Charlie Hebdo dergisine yapılan saldırıya tepki olarak yaptığım çalışma var. Özellikle dikkat çeken sosyal sorumluluk çalışmaları olarak bunlar görülebilir.
Grafit işleme dışındaki hobileriniz neler?
Dağcılık sporuyla ilgileniyorum. Zaman zaman ekibimizle birlikte önceden belirlediğimiz dağlara zirve tırmanışına gideriz. Bazen de yine önceden belirlediğimiz sektörlere kaya tırmanışına gideriz. Bu sayede şehrin karmaşıklığını, sitresini, monotonluğunu geride bırakarak doğayla iç içe oluruz.
Ayrıca bisikletim benim en önemli parçamdır. Adeta ikizimdir. Doğaya zarar vermediği için ve spor amaçlı olarak, yaz kış onunla bir çok yere giderim. Alışverişimi onunla yaparım. Okula onunla gidip gelirim. Boş zamanlarımda fırsat buldukça, bisiklet sporuna gönül vermiş gruplarla uzun turlara çıktığımız hatta bazen uygun yerlere çadırlarımızla bir kaç günlüğüne kamp kurduğumuz da olur. Bisiklet motorlu araçlar gibi paramızı yakıp yağımızı korumuyor. Aksine yağları yakıp paramızı koruyor.
Ayrıca gitar çalıyorum. Orta okulda klasik gitar eğitimi almaya başladım. Lisede elektro gitara geçtim. Lise grubumuzla konserlerimiz oldu. Bir kaç yıldır da akustik gitara merak sardım, akustik gitarla devam ediyorum. Gitarın yanı sıra, kendi çapımda bateri, darbuka ve bendir de çalıyorum. Son zamanlarda ney üflüyorum.
Geleceğe yönelik planlarınız neler? Grafit işleme ile ilgili neler yapmayı hedefliyorsunuz?
Yakın zamanda uluslararası bir yardım kuruluşunun kampanyasına katılacağım. Sanatımla kimsesiz çocuklara faydalı olacağım için çok mutluyum. Ayrıca farklı ülkelerden farklı işbirliği teklifleri gelmekte. Bu teklifleri de değerlendirmekteyim.
Sanat işçileri, kol gücüyle çalışan işçiler gibi yönetilmemeli. Yeni bir yaklaşım ülkemizdeki sanatçıların verimliliğini de ciddi derecede arttırabilir. İşte bu noktada, kendi çapımda bir başlangıç noktası yakalayıp bu yolda farklı bakış açılarını sergilemeye çalışıyorum kalemlerimde.
İleride; gerekli teşvik ve desteği görmem halinde, bu sanatı sadece ülkemde değil, dünyada bilinen, tanınan, ilgi duyulan, müzayedelerde sergilenen, minik ama çok kıymetli bir eser durumuna getirebileceğimi, bu sanata değer katacağımı umuyorum.
Kendimi bu sanatın dünyadaki en önemli temsilcilerinden biri olarak görebilmeyi, ülkemi dünyaya tanıtan, evrensel kültürler ile buluşturan bir noktaya gelebilmeyi, kendimi, ailemi, dostalarımı, sanatseverleri ve ülkemi gururlandırmayı diliyorum.
Teşekkür ederiz!